Johannieters

De Souvereine Militaire Hospitaal Orde van Sint Jan van Jeruzalem, van Rhodos en van Malta (ook wel Maltezer Orde of Orde van Malta) is een internationale rooms-katholieke ridderorde met een soevereine status, maar zonder eigen grondgebied.

De orde vond haar oorsprong in een hospitaal in de wijk Muristan in Jeruzalem dat gewijd was aan Johannes de Doper. Sindsdien is Johannes de Doper de schutspatroon van de orde en is zijn kerkelijke feestdag, 24 juni, de "nationale" feestdag. Het hospitaal was gebouwd in 1023 voor de vele pelgrims die naar Jeruzalem trokken. Het was door kooplui uit Amalfi financieel mogelijk gemaakt en werd in eerste instantie geleid door Benedictijnen. In 1113 maakten de hospitaalbroeders zich los van de Benedictijnen en verenigden zich in een eigen orde. Zij legden de geloften van armoede, kuisheid en gehoorzaamheid af en Paus Paschalis II bevestigde hen in hun orde en bezit. Zo ontstond de Orde van Sint Jan van Jeruzalem.

De doelstellingen van de nieuwe orde waren het beschermen en verplegen van pelgrims. Die bescherming bleek een militaire zaak en Raymond du Puy de Provence, de tweede grootmeester van de orde, nam de reorganisatie daartoe ter hand. Ridders vervulden voortaan die beschermende, militaire taak, kapelaans de zuiver geestelijke en priesterlijke taken en de dienende broeders de verzorgende en huishoudelijke taken. De Orde van Sint Jan werd zo een ridderorde (Ordo militaris Sancti Johannis Baptistae Hospitalis Hierosolymitani) en de ordeleden werden Johannieters genoemd.

De Maltezer orde is één van de oudste nog bestaande ridderordes en heeft sinds de tijd van de Kruistochten een bijzondere plaats in de Europese geschiedenis. De Orde van Malta heette aanvankelijk de Orde van Sint-Jan of Johannieterorde, een naam die tegenwoordig nog wordt gevoerd door de protestants geworden afdelingen. De Maltezer Orde kent ruim 12.000 katholieke leden, zowel geestelijken, Europese adel als niet-adellijken uit vele landen. Zij houden zich bezig met liefdadigheidswerk in eigen land en noodhulpverlening over de hele wereld. Daarnaast worden met plechtige ceremonies de oude tradities van de orde levend gehouden.

  • Borgloon, Graethempoort, Hospitaal en begijnhofkapel, IBE-31766
  • Hoepertingen (Borgloon), Helshovenstraat 23, Helshoven kapel, IBE-31946 (gebouwd door Johannieters, in 1317 overgedragen aan de Duitse Orde)
  • Tongeren, de Schiervellaan 6-8, Sint-Jacobsgasthuis, IBE-37354 (de voorganger 'extra Muros' van het St-Jacobsgasthuis werd gebouwd door de Hospitaalridders).

Buiten Loon:

  • Leuven, Mechelsestraat 202, Abdij Keizersberg, IBE-42148

betrokken gemeenten: