13de Eeuw

Algemene informatie:

Borgloon, Brustem, Kolmont en Montenaken kunnen zich niet tot volwaardige stad ontplooien door de nabijheid van Tongeren en Sint-Truiden.

Onafhankelijke heerlijkheden maakten misbruik van het muntrecht.

1194: Lodewijk II van Loon

• 1200: abten van Sint-Trudo staan hun gronden in Ham af aan de abdij van Averbode
• 1203: eerste vermelding van de grafelijke ‘Munitio’ in Kuringen
• 1203: doet afstand van zijn “allodium” Hasselt tvv. de prins-bisschop
• 1203: staat het kasteel de Burg af aan de prins bisschop van Luik
• 1206: de Brabantse Hertog Hendrik I palmt Halen in en verleent stadsrechten..
• 1211: stadsrechten aan Beringen (zonder instemming van abt van Corbie= grondeigenaar)
• 1212: In het conflict tussen Hendrik I van Brabant en de bisschop van Luik om het bezit van Moha verslaan de Brabanders de Tongerse milities aan de brug over de Jeker (Lauw-Tongeren)
• 1213: schenkt Tuiltermolen (“Tulthe”) aan abdij van Herkenrode
• 1213: Hertog Hendrik I van Brabant trekt door Haspengouw.
• 1213: De hertog van Brabant belegert de burgers van Tongeren in het versterkte monasterium.Tongeren wordt verwoest. Bij Montenaken wordt hij verslagen door Luiks voetvolk (veldslag van Steps).

1218: Hendrik van Loon

1218: Arnold III van Loon

1221: Lodewijk III van Loon

• 1220: schenkt kapel en grond aan de Duitse Orde te Bilzen (“Biesen”)

1227: Arnold IV van Loon

• 1227: prinsbisdom Luik verwerft deel van de goederen van Trudo-abdij die in 7de eeuw aan bisschop van Metz waren geschonken (de ander ‘helft’ van St-Truiden blijft eigendom van de abdij).
• 1227: Kapittel van Hilvarenbeek schenkt de Groote Hoef (Neerpelt) aan abdij Averbode (die het goed al een tijd in leen had).
• 1228: Arnold verkoopt Kelchterhoef aan de abdij van Floreffe
• 1229: Hendrik I, hertog van Brabant geeft aan Diest vrijheidsrechten
• 1231: Nonnemielen verhuizen naar Metseren (Sint-Truiden)
• 1232: Arnold hernieuwt de ‘stadsbrief’ van Hasselt (allodiaal)
• 1233: Watermolen van Herckenrode wordt vermeld.
• Hasselt vervangt Loon als hoofdplaats van het graafschap.
• 1233: sticht abdij Oriënten in Grazen (Rummen).
• 1237: klooster Mariëndal in Halen wordt opgericht->grond gekocht van abdij Trudo
• 1237: Elsartmolen reeds vermeld
• 1239: Hernieuwt de stadsrechten van Beringen (met instemming van de abt van Corbie)
• 1239-1240: Hasselt werd aangeduid als oppergerechtshof (Hof van Vliermaal)
• 1240: verkoopt de verstedelijkte kern van Rummen aan Willem van Monferrant. (vanaf einde 15de eeuw => heren de Merode)
• 1240: Arnold IV schenkt vrijheden aan Kuringen (allodiaal- Luikse stadsrecht) dat zich niet tot een echte stad kan ontwikkelen. Hij bouwt een burcht waar eens het vroonhof van gravin Ermingardis stond. Er kwamen nooit grachten of versterkingen.
• 1243: schenkt patronaatschap van Bilzen (voorheen van de abdij van Munsterbilzen) aan de Duitse Orde te Alden Biezen.
• 1244: vrijheden aan Maaseik en Stokkem (beiden allodiaal)
• 1247: vermelding heerlijkheid Printhagen (allodiaal)
• 1252: schenkt domein Buksenrake (Bokrijk) aan abdij van Herkenrode
• 1259: Verkoopt in Overpelt de Bemvaartse, Wedelse en kleine molen aan de abdij van Floreffe. Het waren banmolens en alle inwoners van Overpelt, van Neerpelt, Wijchmaal, Kaulille en van een gedeelte van de dorpen Hechtel en Eksel waren verplicht er hun graan te laten malen.
• 1258: stichting van het begijnhof St-Agnes te Sint-Truiden
• 1267: schonk aan Cisterciënzerabdij Godsberg te Neeroeteren (rond 1240 overgebracht van Bautershoven = dochterabdij van Orienten) de tienden van Opoeteren en Gruitrode
• 1267: vermelding kasteel van Betho (Tongeren)

1273 Jan van Loon

1279 Arnold V van Loon

• 1280: gaf de heerlijkheid Stevoort aan Hendrik Van Pietersheim voor bewezen diensten
• 1282: eerste vermelding van kasteel de Dool (buitenverblijf abten van Trudo)
• 1288: Slag bij Woeringen: Hertog Jan I van Brabant verwerft de rechten op het hertogdom Limburg (Nederlands Limburg)
• 1290: Hertog Jan I van Brabant ruilt grond met abdij van Gempe met de hoeve van Gempe te Meerlaer
• 1293: vermelding van landgoed Terlaemen + Luymertingmolen (Kortessem)
• 1295: Richt Loons Allodiaal hof op (om impact van Luiks eigenhof te verminderen)