Kluis van Hulsberg

Achelse kluis (Hamont-Achel), Deusterkapel (Erpekom-Peer), Helshovenkapel (Borgloon), Hoksentkapel (Eksel), Kapel van de Beukeboom (Lummen), Kluis van Bolderberg (Heusden-Zolder), Kluis van Hulsberg (Borgloon), Kluis van Linde (Peer) ,Kluis van Vrijhern (Sint-Huibrechts-Hern), Oeterslovenkapel (Wellen), Kluis van Reinrode (Loksbergen), Kluis van Smeermaas, Nieuwstad (Bree)/Kluis van Mariëndal), Kluis in Holt (Beverst), Kluis van Oppem (Herk-de-Stad), Kluis van Rullekoven (Kerniel), Kluis van Kiewit (Smeetskluis), Sint-Annadal (Munsterbilzen), kluis st-Janskerk (Tongeren)

GESCHIEDENIS

Op basis van de gegevens die kanunnik Dans, evenwel zonder bronvermelding, publiceerde, kan de geschiedenis van de kluis als volgt samengevat worden: De stichter Nicolaas Poislevache was van 1678 tot 1694 deken van het Sint-Odulphuskapittel van Borgloon. Driemaal bezocht hij Loreto. In 1680 kocht hij een stuk grond van 18 roeden op de Hulsberg te Hendrieken waarop hij in 1689 een kapel bouwde naar het model van de kerk te Loreto en een kluis.

OP 27 juni 1693 legateerde hij de kapel met de kluis aan het kapittel. Omdat het kapittel de renten waarmee deze goederen belast waren niet wilde blijven betalen, verkocht het de kapel en de kluis na enige jaren aan Engelbert Engelbrechts, die er zich als eremiet in vestigde. Blijkbaar wist ook hij niet te voldoen aan de financiële lasten die op het goed wogen. In 1714 immers verkochten de schuldeisers de kapel en de kluis aan kanunnik Laurent de la Haye en kapelaan Reikom, die een benificie in de Loonse kerk had. Zij vergrootten de kluis en woonden er tot in 1732.

Als eremieten vermeldt Dans: Martin (Jozef) Derwael, in 1705 in de kluis geïnstalleerd door het kapittel; Engelbert Engelbrechts, 1712 en 1714; kanunnik Laurent de la Haye en kapelaan Reikom bewoonden de kluis van 1714 tot 1732. Hun verplichtingen in de kapittelkerk lieten hen wellicht niet toe als eremieten te leven; Habla, 1732-1736; Martens, 1736.

De kluis van Hulsberg stond oorspronkelijk onder het geestelijk toezicht van de pastoor van Borgloon. Volgens Dans liet pastoor Willem Vorst (1711-1733) dit aan zijn collega van Hendrieken over, hetgeen in 1739 resulteerde in de toewijzing van de kluis aan de parochie Hendrieken.

In 1882 werden de kapel en de kluis afgebroken om de eigenaars toe te laten op de berg het huidige kasteel te bouwen. Aan de voet van de Hulsberg werden een nieuwe kapel en kluis gebouwd. De nieuwe gebouwen werden op 6 september 1882 ingewijd.

Van 1883 tot aan zijn dood in 1897, verbleef Johannes Heenen als laatste kluizenaar in de kluis van Hulsberg.

Later werd de kluis tot een landbouwerswoning omgevormd, en werden er een schuur en stallen bijgebouwd.