15de Eeuw

Algemene Informatie:

De ontwikkeling van het kanon (midden 15de eeuw) maakt een einde aan de middeleeuwen. Tussen 1470 en 1520 loopt het tijdperk van de geharnaste ridders ten einde. Oorlog geraakt meer georganiseerd, minder van man tot man, of heerlijkheid tegen heerlijkheid (al dan niet gegroepeerd in opdracht van de leenheer).

De 15de + 16de eeuw zijn nochtans een voorspoedige periode o.a. door de lakenindustrie.

De Bourgondiërs slaagden er niet in om Luik toe te voegen aan hun bezittingen, maar wel om prins-bisschoppen te installeren die hen goed gezind waren. Het land van Luik verzet zich hardnekkig tegen de aanhechtingsplannen van de Bourgondische hertogen. Verscheidene invasies en een langdurige burgeroorlog waren het gevolg van dit verzet. Het grondgebeid wordt het slagveld van de omringende mogendheden

1467-1477: Karel de Stoute lijft het Prins-Bisdom in bij Bourgondië.

De 17 provinciën worden één geheel van “Nederlanden”, wat wordt bevestigd in de ‘pragmatieke sanctie’

1477-1482: Maria van Bourgondië volgt Karel de Stoute op. Maar na haar huwelijk met Maximiliaan van Habsburg komt Luik onder de Oostenrijkse Habsburgers.

Zo komt Luik maar heel even onder het bewind van de Bourgondiërs.

1482-1490: successieoorlog in het Prins-Bisdom Luik.

Lodewijk van Frankrijk steunt Willem van der Marck. De Duitse keizer Maximiliaan van Oostenrijk en de prins-bisschop Louis de Bourbon steunen Jan van Horne.

1482: Maximiliaan neemt Hasselt in en laat de stad plunderen. Tongerenen volgt na een beleg van 3 weken.

Willem wordt onthoofd maar zijn broers Robrecht en Evrard zetten de burgeroorlog verder (met het kasteel Vogelsanck als hoofdkwartier)

1492: Het Prins Bisdom sluit een verdrag af (dat diplomatiek werd erkend door Frankrijk en de Nederlanden) omzich neutraal op te stellen.

1389: Johan VI van Beieren

• 1401: vrijheidsrechten aan Hamont
• 1405: Belegering en inname van de Sint-Truiden door Hendrik de Horne van Luik
• De burcht van Sluizen (Tongeren) wordt begin XV verwoest door de Luikenaars in de opstand tegen prinsbisschop Jan van Beieren. Er bleven resten van bewaard in het huidige kasteel.
• 1406: Belegering van Sint-Truiden (en Maastricht=1407) door troepen uit Hasselt, Luik, Hoei en Tongeren (opstand tegen Jan van Beieren)
• 1406: De stad Peer lijdt duchtig onder oorlogsgeweld.
• 1408: Luikse troepen steken heel Rosmeer (Bilzen) in brand.
• 1408: slag bij Othée (Rutten-Tongeren) waarbij de Prins-bisschap Jean de Bavière met behulp van de Bourgondische hertog Jan zonder Vrees de Luikse milities verslaat. Alle steden moesten hun vrijheidskeure inleveren.
• 1408: Na de slag van Othée waar de militie van Tongeren door haar laattijdige aankomst aan het bloedbad ontsnapt, wordt de Maastrichterpoort met de flankerende muurgedeelten afgebroken.

1418: Johan VII van Wallenrodt

1419: Johan VIII van Heinsberg

.

1456: Lodewijk van Bourbon (vermoord door Willem van der Marck)

• 1456: Belegering van Herk-de-Stad door Karel de Stoute. Kasteel Lobos (Loobosch, Zelem) wordt verwoest.
• 1465 (22.10): Slag bij Montenaken: 1800 Luiksgezinden sneuvelen.
• 1465: Montenaken en haar burcht worden volledig verwoest door graaf van Nassau met zijn Bourgondische troepen.
• 1465-66: Oeterslovenkapel verwoest (Gezellen van de groene tent)
• 1465: De Maaseikenaren worden in de velden voor de stad verslagen door de troepen van Erard de la Marck van Aremberg, Jan van Merode van Pietersheim, en Willem van Sombreffe van Rekem, die Louis de Bourbon steunen en opereren vanuit Maastricht. De stad wordt echter niet ingenomen.
• 1466: Er wordt een alliantie gesloten tussen Luik en de dertien bonnes villes om elkaar bij te staan in hun strijd tegen Louis de Bourbon. In 1466 worden de vijandelijkheden vanuit Maastricht voortgezet. In Maaseik woedt ondertussen een pestepidemie.
• 1466 Wellen een centrum van verzet tegen de Bourgondiërs en de door hen gesteunde prinsbisschop Louis de Bourbon (1456-82). Een afdeling van het leger van Karel de Stoute toog naar Wellen. Het gevecht vond plaats in 1466 vlakbij de kapel van Oetersloven.
• 1466: Berlingen was slagveld voor gewapend treffen tussen Bourgondisch-Picardisch leger en Loonse kluppelslagers (meer dan 100 gesneuvelden in de 'Moordkkuil').
• 1467: Nadat ze zich hebben gehergroepeerd, vluchten ze of vallen ze in handen van de o.l.v. Adolf van Kleef optrekkende Bourgondiërs. Wellen wordt platgebrand en verwoest, de kerk geplunderd.
• 1467: Luikse en Loonse legers worden verslagen door Karel de Stoute bij Brustem (28.10.1467-4000 gesneuvelden), waardoor Luik als internationale macht van de kaart wordt geveegd.
• Adolf van Cleef, heer van Ravesteyn, trekt Borgloon binnen aan het hoofd van zijn Bourgondische troepen en laat haar plunderen.
• De kastelen van Ordingen en Heers worden vernietigd. Loon wordt geplunderd. Beringen wordt met de grond gelijk gemaakt. Plunderingen in Alken. Wallen van Bree worden minstens gedeeltelijk verwoest.
• 1467: Beleg en inname van Sint-Truiden door Karel de Stoute met verwoesting der versterkingen;
• 1467: De versterkingen van Maaseik worden op last van Karel de Stoute na 1467 -waarschijnlijk slechts gedeeltelijk- gesloopt.
• 1467: Na de slag van Brustem (1467), waar Tongeren samen met de andere Luikse milities Karel de Stoute bevecht, wordt de omwalling afgebroken en alle stadsvrijheden afgeschaft. Slechts mits betaling van een zeer hoog losgeld blijft Tongeren de algehele verwoesting bespaard.
• 1467-68: Lauw (Tongeren) heeft te lijden van kampementen tijdens de oorlogen van Karel de Stoute.
• 1468: Luik wordt verwoest. Tongeren kan ontsnappen aan de vernielingen.
• 1468: Kortessem: plunderingen van kerk en dorp door de soldaten van Karel de Stoute.
• 1469: De versterking van Brustem, bezet door de aanhangers van de familie van der Marck, wordt ingenomen en geslecht door de hertog van Saksen, bondgenoot van Jan van Hoorn
• 1469: De burcht van Maaseik wordt op last van Karel de Stoute gesloopt.
• 1469-70-71: Houthalen moet een zware oorlogsbelasting betalen aan Karel de Stoute.
• 1474: Gebouwen in het begijnhof van Bilzen worden door onweer verwoest.
• 1481: Guillaume de la Marck verovert de burcht van Stokkem en neemt van daaruit in hetzelfde jaar Maaseik in.

1482: Johan IX van Horne

• 1482: Maximiliaan van Oostenrijk neemt Hasselt in en laat de stad plunderen. Tongerenen volgt na een beleg van 3 weken.
• 1482: In het conflict tussen de familie de la Marck en prins-bisschop Jean de Horne wordt de burcht van Stokkem door Guillaume de la Marck ingenomen.
• 1482: Hasselt wordt ingenomen door Willem van der Marck, in hetzelfde jaar op hem veroverd door de troepen van Maximiliaan van Oostenrijk
• 1482: Verwoesting van Borgloon door de Brabantse troepen van aartshertog Maximiliaan van Oostenrijk.
• 1482: Plunderingen in Kortessem door de troepen van Maximiliaan van Oostenrijk.
• 1482: Guillaume de la Marck trekt zich terug in de burcht van Stokkem. Maaseik, dat aan het graafschap Horn grenst, moet een belegering doorstaan.
• 1482-83: In het conflict tussen Guillaume de La Marck en de coalitie prinsbisschop Louis de Bourbon-Maximiliaan van Oostenrijk, wordt Tongeren stad driemaal belegerd en ingenomen.
• 1482-86: Soldaten van Willem van Arenberg vallen de aan de abdij van Averbode toebehorende eigendommen van Spikelspade en De Briel aan (Hechtel)
• 1482: Het agnetenklooster van Maaseik wordt door het leger van Jean de Hornes belegerd en in brand gestoken.
• 1483: De burgeroorlog eist ca. 1500 mensenlevens in Peer (treffen tussen Guilielmus van der Marck en Jan van Horne). Peer wordt plat gebrand.
• 1483: Grote pestepidemie in Tongeren. Kerk van Alken wordt in brand gestoken.
• 1483: Klooster van de zusters van Catharinadal in Bilzen wordt verwoest door een grote brand.
• 1483: Bilzen wordt ingenomen en verwoest door de Horne.
• 1484: Vrede wordt ondertekend tussen Horne en Van der Marck.
• 1485: Inname van de stad Hasselt door Everard van der Marck
• 1485: Vanuit Stokkem wordt door de de la Marck-clan de beide kerken van Aldeneik, parochiekerk en kapittelkerk, ingenomen. Ze worden gebruikt als uitvalsbasis tegen Maaseik, dat in de handen is van de de Hornes-aanhangers.
• 1486: In Stokkem worden kasteel en stad opnieuw door aanhangers van de la Marck ingenomen en de omgeving geplunderd; dit alles ging gepaard met grote verwoestingen.
• 1486: Gewapende benden steken in Hechtel de hoeve z.g. “De Briel” in brand, alsook de pastorie en waarschijnlijk ook andere woningen.
• 1488-1489: allerlei vreemde krijgsbenden hoofdzakelijk bestaand uit Duitse, Franse, Gelderse of Engelse huurlingen trekken door de regio.
• 1489-90: Maaseik moet opnieuw een belegering doorstaan door Guillaume de la Marck en wordt ingenomen.
• 1489-90: Jean de Hornes besluit na mislukte onderhandelingen Maaseik in te nemen. Het beleg heeft plaats rond de jaarwisseling 89-90. Het agnetenklooster loopt zware schade op, en de Bleumerpoort wordt in puin geschoten, doch de stad werd niet ingenomen. Na onderhandelingen komt de stad tenslotte in het bezit van prins-bisschop. De burgeroorlog sleept nog twee jaar aan, waarbij het Maasdal veel te lijden heeft van de stropende bendes van de de la Marcks.
• 1489: Donjon van Eggertingen wordt verwoest.
• 1489: De Burg in Lummen werd ingenomen en verwoest.
• 1489: Belegering van Sint-Truiden door Robert van der Marck.
• 1490: Robrecht van der Marck neemt na zware belegering Hasselt in.
• 1490: Kerk van Wellen wordt door Jehannot de Bastaard in brand gestoken. Kerk van Alken wordt in brand gestoken.
• 1490: Opgrimbie (Maasmechelen) wordt door legenbenden verwoest.
• 1490: Johan van Horne overwint van der Marck uiteindelijk na een zware veldslag in Zonhoven met 700 à 1300 gesneuvelden.
• 1491: Jehannot-le-Bâtard, die voor Robert de La Marck streed in de burgeroorlog plundert stad en kerk van Borgloon.
• 1494: Tongerern wordt ingenomen en geplunderd door de ontslagen troepen van aartshertog Filips de Schone.
• 1486: Gijs van Kanne brandt met zijn Duitse legerbenden het kasteel van Kuringen af.
• 1487: “Maleus Malificarum” (Heksenhamer)
• 1490: Robrecht van der Marck neemt na zware belegering Hasselt in.
• 1490: Johan van Horne overwint uiteindelijk na een zware veldslag in Zonhoven met 700 à 1300 gesneuvelden.
• 1490: De kerken van Eisden, Elen, Dilsen , Lanklaar, Vucht, Mechelen aan de Maas en Opgrimbie werden grotendeels verwoest door "die van Ludich".
• 1493: brand verwoest grote delen van het centrum van Hamont.